Polskie Towarzystwo Mariologiczne z siedzibą w Częstochowie zostało powołane uchwałą 298 Konferencji Plenarnej Episkopatu Polski obradującej w dniach 10-11 marca 1999 roku w Warszawie. Dekret erekcyjny Towarzystwa wraz z zatwierdzeniem jego Statutów wydał 15 marca 1999 r. Kardynał Józef Glemp, Przewodniczący Konferencji Episkopatu, Prymas Polski.
Towarzystwo wyrosło z długiej i bogatej w różnorodną działalność drogi maryjnej refleksji Kościoła w Polsce. Drogę tę stanowiły: Studium Mariologiczne prowadzone przez Ojca Bernarda Przybylskiego OP, Komisja Maryjna Episkopatu Polski (zakończyła swoją działalność wraz z reorganizacją struktury Konferencji Episkopatu Polski w roku 1996, ostatnim jej Przewodniczącym był Arcybiskup Stanisław Nowak, Metropolita Częstochowski) oraz Sekcja Mariologiczna Teologów Polskich (ostatnim jej Przewodniczącym był Biskup Edward Białogłowski z Rzeszowa). Szczególnym potwierdzeniem i docenieniem prac podejmowanych w Polsce na polu mariologicznym i maryjnym stały się dwa międzynarodowe kongresy Papieskiej Międzynarodowej Akademii Maryjnej: XII Międzynarodowy Kongres Mariologiczny i XIX Międzynarodowy Kongres Maryjny, które odbyły się w Częstochowie w dniach 18-26 sierpnia 1996 roku. Kongresy te stały się też bezpośrednią inspiracją do podjęcia prac zmierzających do powołania Polskiego Towarzystwa Mariologicznego, na wzór istniejących już w wielu krajach Europy i Ameryki Towarzystw Mariologicznych
Zebranie organizacyjne Polskiego Towarzystwa Mariologicznego, któremu przewodniczył bp Edward Białogłowski, przewodniczący dotychczasowej Sekcji Mariologicznej Teologów Polskich, odbyło się w auli Wyższego Seminarium Duchownego w Częstochowie 21 kwietnia 1999 r. Wybrany został dziesięcioosobowy Zarząd Towarzystwa na okres trzyletniej kadencji. Pierwszym Przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Mariologicznego został wybrany ks. dr Teofil Siudy, wiceprzewodniczącym – ks. dr Kazimierz Pek MIC, sekretarzem – o. dr Jan Pach OSPPE, a skarbnikiem – ks. dr Włodzimierz Kowalik.
Aktualnie Towarzystwo liczy ponad 70 członków zwyczajnych i korespondentów. Są wśród nich zarówno duchowni, jak i świeccy. Do naszego Towarzystwa należą m.in. wykładowcy mariologii, wydawcy czasopism mariologicznych, odpowiedzialni za ruchy i stowarzyszenia maryjne, kustosze sanktuariów maryjnych. Szczycimy się członkami honorowymi Towarzystwa w osobach Kardynała Józefa Glempa, Prymasa Polski i Kardynała Adama Maidy z Detroit (legat papieski na XIX Międzynarodowy Kongres Maryjny w Częstochowie).
* * *
Polskie Towarzystwo Mariologiczne zorganizowało dotychczas następujące ogólnopolskie Sympozja Mariologiczne:
- Trójca Święta a Maryja – Częstochowa, 6-8 września 1999 roku
- Mariologia na przełomie wieków – Niepokalanów, 27-28 października 2000 roku
- Przez Jezusa do Maryi – Licheń, 26-27 października 2001 roku
- Maryjne orędzie z Gietrzwałdu – Gietrzwałd 13-15 września 2002 roku
- Odkrywanie różańca – Kraków, 24-25 kwietnia 2003 roku
- Niepokalana Matka Chrystusa – Lublin, 23-24 kwietnia 2004 roku
- Niepokalane Poczęcie i życie chrześcijańskie – Niepokalanów, 15-17 października 2004 roku
- Zwycięstwo przychodzi przez Maryję – Jasna Góra, 18-19 listopada 2005 roku
- Na polskiej drodze maryjnej – Pasierbiec, 21-22 października 2006 roku
- Wokół objawień maryjnych. Polskie pokłosie XXII Międzynarodowego Kongresu Mariologiczno-Maryjnego w Lourdes, 4-8 września 2008 roku – Częstochowa, 19-20 września 2008 roku
- Całaś piękna jest, Maryjo. Mariologia na drodze piękna – Skarżysko-Kamienna, 11-12 września 2009 roku
- Oto Matka Twoja. Maryja w życiu kapłana – Bochnia 23-24 września 2010 roku
- Maryjny kształt świadectwa – Częstochowa, 22-24 września 2011 roku
- Maryja w tajemnicy Kościoła. Recepcja i perspektywy nauki soborowej – Kalwaria Zebrzydowska, 20-22 września 2012 roku
- Wierzyć z Maryją i jak Maryja– Sanktuarium Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej w Rokitnie w diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, 19-21 września 2013 roku
- Ikona maryjna w życiu Kościoła– Częstochowa, 10-12 września 2014 roku
- Razem z Maryją dziękujemy za dar Chrztu Świętego – Sanktuarium Matki Bożej Ucieczki Grzeszników w Wieleniu Zaobrzańskim, 9-11 września 2015 roku
- Z dawna Polski Tyś Królową, Maryjo– Gidle-Jasna Góra, 4-6 października 2016 roku
Z każdego sympozjum wydawana jest pozycja książkowa w serii Biblioteka Mariologiczna.
* * *
Ponadto członkowie naszego Towarzystwa uczestniczyli również w pracach krajowych i międzynarodowych kongresów, sympozjów i spotkań:
- 20°Międzynarodowy Kongres Mariologiczno-Maryjny Trójca Święta a Maryja (Rzym, 15-24 września 2000 roku)
- 21°Międzynarodowy Kongres Mariologiczno-Maryjny ryjnego Maryja z Nazaretu przyjmuje Syna Bożego w dziejach (Rzym, 4-8 grudnia 2004 roku)
- 22°Międzynarodowy Kongres Mariologiczno-Maryjny Objawienia Matki Bożej: między historią, wiarą i teologią (Lourdes, 4-8 września 2008 roku)
- 14°Posiedzenie Publiczne Akademii Papieskich Formacja teologiczna prezbitera (Watykan, 27-28 stycznia 2010 roku)
- Ogólnopolskie Sympozjum Mariologiczno-Maryjne Z Maryją Królową Polski bądźmy świadkami miłości. Dziś i jutro (Jasna Góra, 23 kwietnia 2010)
- VIII Kongres Teologów Polskich Między sensem a bezsensem ludzkiej egzystencji (Poznań, 13-16 września 2010 roku)
- Sympozjum Serce mówi – Błogosławiony John Henry Newman (1801-1890) (Lublin, 16 grudnia 2010 roku)
- Konferencja Naukowa Maryja w dialogu ekumenicznym między Wschodem a Zachodem (Poznań, 15 kwietnia 2011 roku)
- Ogólnopolskie Sympozjum Mariologiczno-Maryjne W blasku bł. Jana Pawła II. Jubileusz 300-lecia Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej na Jasną Górę (Jasna Góra, 13 maja 2011 roku)
- Ogólnopolska Konferencja z racji 70. rocznicy męczeńskiej śmierci św. Maksymiliana Marii Kolbego Św. Maksymilian Maria Kolbe – Świadek Boga i sługa człowieka (Niepokalanów, 21-23 października 2011 roku)
- 23°Międzynarodowy Kongres Mariologiczno-Maryjny Mariologia Soboru Watykańskiego II. Recepcja, bilans i perspektywy (Rzym, 6-9 września 2012 roku)
- Ogólnopolska Konferencja w 30. rocznicę kanonizacji św. Maksymiliana Marii KolbegoMacierzyństwo duchowe Najświętszej Maryi Panny w nauczaniu i życiu Kościoła. Stała się nam Matką w porządku łaski (KK 61) (Niepokalanów, 19 października 2012 roku)
- Trzecia Konferencja Mariologiczna Azji i Oceanii Maryja Kobietą wiary w sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Manaoag na Filipinach (14-17 kwietnia 2013 roku)
- Ogólnopolska Konferencja Mariologiczna Totus Tuus. Myśl mariologiczna i maryjna bł. Jana Pawła II (Niepokalanów, 11 października 2013 roku)
- Międzynarodowa Konferencja Mariologiczna Wszystko postawiłem na Maryję (Niepokalanów, 10 października 2014 roku)
- Nadzwyczajny Międzynarodowyo Kongres Mariologiczny Wezwani do żywej nadziei w Sanktuarium Matki Bożej Macareny od Nadziei (Sevilla, Hiszpania, 27-30 maja 2014 roku)
- Ogólnopolska Konferencja Mariologiczna Maryja Ikoną wolności i wyzwolenia. Aspekt teologiczny i przekaz medialny (Niepokalanów, 9-10 października 2015 roku)
- 24°Międzynarodowy Kongres Mariologiczno-Maryjny Wydarzenie z Fatimy sto lat później. Historia, przesłanie i aktualność (Fatima, 6-11 września 2016 roku)
- Ogólnopolska Konferencja Mariologiczna Kult Niepokalanego Serca Maryi – darem dla współczesnego Kościoła i świata (Niepokalanów, 14 października 2016 roku)
* * *
Oprócz serii Biblioteka Mariologiczna członkowie Polskiego Towarzystwa Mariologicznego we współpracy z Komisją Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski przygotowują Materiały duszpasterskie służące kształtowaniu pobożności maryjnej, wydawane przez Wydawnictwo Święty Wojciech w Poznaniu.
Ponadto liczni członkowie PTM wydają szereg książek oraz publikują wiele swoich artykułów w czasopismach polskich i międzynarodowych.